طبق این گزارش که توسط دفتر مطالعات بخش عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس تهیه شده است، در دو دهه گذشته، نظام مالیاتی تلاش‌های زیادی برای افزایش درآمدها انجام داده است. در رأس این تلاش‌ها، مالیات بر ارزش افزوده پایه‌گذاری شده است که امروز، نزدیک به ۳۰ درصد از درآمدهای مالیاتی دولت را تشکیل می‌دهد. با این وجود، در همین بازه، آن طور که انتظار می‌رفت، درآمدهای مالیاتی افزایش پیدا نکرده است. این یک معماست. چرا تلاش‌ها نتیجه نداده است؟ یا به طور مشخص، مالیات بر ارزش افزوده کجا رفته است؟ برای پاسخ، پژوهش بررسی را از سطح اجزای درآمدهای مالیاتی شروع می‌کند. در این بخش، هجده پایه مالیاتی به تفکیک بررسی و در هر مورد، روند تاریخی آن پایه تحلیل می‌شود. بعد، پژوهش کم‌کم به سطح کلیات برمی‌گردد تا به حل پرسش ابتدایی نزدیک شود. در نتیجه بررسی‌ها، به نظر می‌رسد این مسئله سه ریشه دارد. یک، در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸، ۵ درصد از ارزش نفت تولیدی به عنوان مالیات عملکرد شرکت نفت محسوب می‌شد؛ درحالی که بعد از آن، نفت دیگر بر درآمدهای مالیاتی تأثیر نداشت. بنابراین، این صرفاً یک تفاوت در قراردادهای حسابداری است. دو، قیمت‌گذاری دستوری بعضی پایه‌ها را به شکل جدی مختل کرده است. به طور مشخص، به دلیل تثبیت نرخ ارز رسمی، مالیات بر واردات و ارزش افزوده آن کاهش یافته است. این موضوع بر مالیات فروش فراورده‌های نفتی هم مؤثر بوده است. در نهایت، در اواسط دهه ۱۳۹۰، معافیت‌های گسترده‌ای به شرکت‌ها داده شد که در عرض چهار سال، درآمد مالیات بر شرکت‌های غیردولتی را به نصف کاهش داد. بنابراین، به نظر می‌رسد در کنار هم، این سه عامل تا حدی به سؤال پژوهش پاسخ می‌دهند.

مواردی که با دانلود این گزارش می‌توانید از آن آگاهی یابید:

• معرفی شاخص نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی
• بررسی پایه‌های مالیاتی به تفکیک
• الگوهای مشترک بین پایه‌ها
• روند مجموع درآمدهای مالیاتی
• و موارد دیگر...